Mijn hart klopt het aller hardst door het werk dat ik mag doen, dus het raakt me ook hard om te weten dat het soms zo vervuilend is. Dat baart me zorgen maar tegelijkertijd maakt het me ook strijdbaar om te onderzoeken wat er dan beter zou kunnen.
Het is echt een existentiële vraag aan mezelf hoe duurzaam het werk kan en of ik daarnaar kan en durf te vragen. Ik ben zo dankbaar als ik kan draaien. En daarbinnen zit dan ook weer een twijfel omdat ik weet dat het soms ook vervuilend is. Wat is mijn positie en hoe kan ik mijzelf daartoe verhouden als ik weet dat het zo’n vervuilende industrie is? Interessant, leerzaam, maar ook heel moeilijk.
Vegetarisch ben ik al een lange tijd. Voeding was vroeger bij mijn moeder thuis al onderdeel van gesprek en daardoor beseften we dus al op jonge leeftijd wat de impact was van eten. Dit was eerlijk gezegd meer uit gezondheidsoverwegingen dan voor het klimaat. Wij kregen als kind af en toe vlees om aan onze voedingsstoffen te komen maar dat veranderde naarmate we ouder werden steeds meer.
“Ik heb mezelf hierna voorgenomen dat ik nog een keer per week vlees mocht eten en dat ik dat moment heel bewust zou kiezen zodat ik er extra van zou genieten. En dat vervaagde langzaam tot het moment dat ik het vergat en het ook helemaal niet miste.”
Hoewel we beiden heel erg van biefstuk hielden was mijn zus de eerste die besloot vegetarisch te worden. Ik denk dat ze 12 of 13 jaar was toen zij haar omgeving bewust probeerde te maken wat de consequenties waren van ons voedingspatroon. Ik begreep het belang niet helemaal en wierp haar voor haar voeten dat we echt al een stuk minder vlees aten dan onze omgeving, waarop zij me uitdaagde dit te bewijzen. Dus ben ik het eens gaan vinken hoe vaak ik nog vlees consumeerde in de week en ik schrok eigenlijk best van de hoeveelheden die ik at zonder dat ik het registreerde. Ik heb mezelf hierna voorgenomen dat ik nog een keer per week vlees mocht eten en dat ik dat moment heel bewust zou kiezen zodat ik er extra van zou genieten. En dat vervaagde langzaam tot het moment dat ik het vergat en het ook helemaal niet miste.
Je kan wel zeggen dat je weet wat je doet, maar weet je dit ook echt? Ik dacht dus lang dat ik beter deed dan ik deed en mijn zus had dus volkomen gelijk dat ze me hierop wees, ik vind dat eigenlijk nog steeds heel goed van haar. Later keek ik documentaires als Cowspiracy en Seaspiracy en werd ik nog meer bemoedigd en bevestigd waardoor ik nu zo goed weet waarom ik het doe en ben ik blij met mijn keuze.
Daarna ben ik me ook op andere fronten gaan verdiepen met behulp van haar. Ze stuurt me nu vaak berichten en artikels over de toekomst die me zorgen baren. Hierdoor probeer ik de wereld beter te begrijpen en dat is vaak confronterend waardoor ik nadenk over mijn eigen positie. En me afvraag over wat ik zelf nog meer kan doen.
Ik vind het fijn om goed te kunnen doen en te kijken waar het beter kan dus probeer ik minder te vliegen. Als ik een kantoor in de trein zou kunnen hebben zou ik dat het liefst willen, want ik vind in de trein zitten het leukste wat er is. Ik kijk er ook steeds meer naar uit om de tijd te nemen om te reizen. Mentaal kom ik beter aan omdat ik niet sneller ben gereisd dan m’n geest aankan. Maar eerlijk is eerlijk: helemaal nooit meer vliegen zou ik lastig vinden, omdat ik de wereld zo ontzettend mooi vind. Je denkt de wereld te kennen door boeken of Instagram maar als je live op de plek bent, komen er een heleboel andere gevoelens naar boven door de geur, de mensen, het eten.
“De tijd die ik heb in de voorbereiding en tijdens het draaien is zo gevoelig en het proces is zo kwetsbaar. Er is een gevecht van de film en er is het gevecht van het klimaat en die komen vooralsnog niet altijd overeen.”
Het kost vaak jaren om een film te ontwikkelen en te financieren. De tijd die ik daarna heb op de set is heilig, omdat ik daar jaren naar toe aan het dromen ben. Daar heb ik dus meer een moreel vraagstuk voor mezelf. Tijd en of geld inleveren ten koste van de film en ten gunste van duurzaamheid vind ik toch lastiger dan in het dagelijks leven vegetarisch eten of tweedehands kleding dragen.
Tussen de fictie- en commercial-filmwereld zie ik nog geregeld grote verschillen. Er is een ander soort tijdsframe, het gaat ook zo veel sneller bij commercials. De budgetten zijn ook zo anders en dat zie je soms terug in de manier waarop het geld wordt ingezet. En niet overal, natuurlijk. Productiehuis Halal is bijvoorbeeld heel vooruitstrevend, zij zijn enorm bewust en ze vinden het heel belangrijk.
Ik ben al jaren bewust bezig met zoveel mogelijk gelijkgestemden om me heen te verzamelen: samen sta je sterker. Ondersteuning, support en samenwerking vanuit alle departementen helpt enorm. De tijd die ik heb in de voorbereiding en tijdens het draaien is zo gevoelig en het proces is zo kwetsbaar. Er is een gevecht van de film en er is het gevecht van het klimaat en die komen vooralsnog niet altijd overeen.
